Stjórnarskrárákvæði og auðlindir

Það er algerlega klárt að Samfylkingin er þeirrar skoðunar að auðlindir landsins séu sameign íslensku þjóðarinnar.  Allt frá stofnun Samfylkingarinnar hefur þetta verið ljóst.  

Í umræðunni um sjávarútveg hefur það ekki síst komið fram og einnig í umræðunni um vatnalögin sem samþykkt voru og bíða þess að taka gildi, ef núverandi ríkisstjórn heldur velli.

Það á að vera í hendi Alþingis að ákveða hvaða lög og reglur skuli gilda um aðganginn að öllum auðlindum Íslands. Ef við finnum til dæmis olíu í jörðu þá á ekki einn iðnaðarráðherra að ákveða um nýtingu hennar með reglugerðum heldur þingið 

Ef það findist til dæmis olía í Flatey á Skjálfanda eða í Flateyjardal þá ætti þingið að ákveða um olíuvinnslu og enginn annar. Og svona mætti lengi telja. 

Að  þessu sögðu finnst mér undarlegt að  ríkisstjórnarflokkarnir og herrar þeirra skuli halda því fram að Samfylkingin og hinir stjórnarandstöðuflokkarnir hafi stoppað þá ætlun að setja í stjórnaskrá ákvæði um að auðlindir Íslands væru sameign þjóðarinnar.

Tvær ástæður liggja fyrir því að stjórnarandstaðan gat engan veginn sætt sig við "auðlindaákvæðið" 

Í fyrsta lagi var málið svo illa unnið, að fár ef nokkur allra þeirra álitsgjafa, sem kom að því taldi það svo vel gert að hægt væri að setja það í stjórnarskrá lýðveldisins.  Ef ákvæði í stjórnarskrá er til þess fallið að vekja upp deilur og jafnvel málaferli, þá er betra að hafa það ekki þar.  Þetta var fyrri ástæðan. 

Hin síðari ástæða, sem auðvitað er ekki eins veigamikil, en skiptir samt máli er framkoma ríkisstjórnarinnar gagnvart stjórnarandstöðunni.

Ríkisstjórnin bauð stjórnarandstöðunni alls ekki til samráðs eða viðrræðu um málið.

Ef þeir Geir og Jón hefðu boðið stjórnarandstöðunni  í kaffi og kannske með því við borðið í stjórnarráðinu og borið þar frumvarpið undir hana er líklegra að árangur hefði náðst.  

Já, fyrst þeir vildu breiða samstöðu er öruggt að sá háttur hefði virkað mun betur en að henda frumvarpinu fram í þinginu án þess að hafa borið það undir sjtórnarandstöðuna.

Kannske eru hin póleruðu borð stjórnarráðsins ekki fyrir aðra en ráðsherrana og hið kurteisa fólk sem næst þeim stendur.

Niðurstaðan: Ekkert ákvæði í stjórnarskrána. Og í bakherbergjum eru þeir til  sem fagna því, að enn er möguleiki til þess að fáeinir við gnægta- og græðgisborðið verði ævarandi eigendur auðlinda Íslands.

Það verður kosið eftri tvo mánuði við skulum stuðla að því að fyrirheitið um auðlindirnar fari inn í stjórnarskrá, það verður ekki gert nema að við skiptum um ríkisstjórn

Stöndum saman

X - S

Kalli Matt

Athugasemdir

[Þorsteinn Sverrisson, 17.3.2007 kl. 11:11]

Sæll Karl,

Ég veit ekki hvað það er með mig en ég skil ekki hvað hugtakið "auðlind landsins" þýðir þó svo að allir séu að tala um þetta eins og það sé alveg augljóst mál.

Er það Fiskurinn í sjónum? Heitt vatn í iðrum jarðar? Land? Malarnámur? Rennandi vatn? Uppsprettulindir? Gróðurmold? Skógar? Haglendi? Fiskur í ám? Fiskur í vötnum? Gæsir? Endur? Selir? Hvalir? o.s.frv....

Og hvað hvað felst í hugtakinu "þjóðareign" eða "sameign þjóðarinnar"?

Ef ég á land og finn olíu þá segir þú að ríkið eigi að sjá um nýtingu hennar og hirða allan arð af henni ef ég skil þig rétt.

Hvað með t.d. malarnámur - gildir það sama um þær?

Og hvað með góðurmoldina ?

Eða silungsvötnin?  Ef ég á silungsvatn í dag og þessi auðlindaákvæði verða sett í stjórnarskrá, kemur þá ríkið og leigir einhverjum öðrum veiðiréttinn?

[Karl V. Matthíasson, 17.3.2007 kl. 14:29]

Sæll Þorsteinn takk fyrir athugasemdina.

Þú bendir réttilega á að erfitt sé að skilgreina auðlind lands og  þjóðareign. Þetta er ekki bara með þig - þetta er með okkur öll - ég átti að vera nákvæmari í máli mínu áðan.

Það mál líka líta svo á að vegir loftsins séu auðlindir. þ.e. leiðin sem símtalið fer á milli gemsanna og svo framvegir og flugurnar sem fljúga, ánamaðka og bakteríur.  Vissulega verðum við að skilgreina þær "auðlindir" sem eiga að falla undir eignarétt þjóðarinnar. 

(Hér gæti svo komið löng ræða með heimspeki-og siðferðilegu ívafi um hvaða auðlindir það ættu að vera.)  Og auðitað bendir þú réttilega á það.

Í umræðunni skulum við samt ekki segja (hér væni ég þig alls ekki um það): "Það er ekki hægt að binda þjóðareignarákvæði í stjórnarskrá af því að það er svo flókið."

Verum samt ekki hrædd við umræðuna og notum ekki flækjurnar til að koma í veg fyrir að tekið sé á málinu. (Framsókn hafði fjögur ár til að fara í málið.)

Ég á einn mjög góðan vin sem er útgerðarmaður hann hefur sagt við mig að það ætti að hafa það ákvæði í stjórnarkránni að útgerðarmenn eigi fiskistofnana. Ég virði þennan mann mjög mikils vegna þess að hann segir það sem hann meinar. Hann fer ekki í flækjuleikinn 

Þetta með olíuna er  mínu mati  kristaltært.  Olía sem finnst í jörðu á íslandi er þjóðareign ekki spurning. Einnig heitt vatn og svo fiskurinn í sjónum. 

Fyrsta grein fiskveiðistjórnarlaganna tekur beinlínis fram að fiskistofnar í sjónum kring um Ísland séu sameign þjóðarinnar. 

Auðvitað verðum við að hafa hugtökin á hreinu og þann siðferðilega grunn sem þetta verður að byggjast á. Við náum sameiginlegri niðurstöðu ef við eigum sömu grundvallarsjónarmið og hugsjónir og við verðum auðvitað að virða eignarrétt einstaklingsins og þjóðiarinnar.

[Þorsteinn Sverrisson, 18.3.2007 kl. 10:52]

Já Karl, það er nauðsynlegt að hugsa þetta til enda :)Mér finnst menn vera komnir út á dáldið hættulega braut þegar þeir eru farnir að nota eignahugtakið þannig að það má túlka það sem þjóðnýtingu og eignaupptöku (þó ég viti að þú hugsar þetta ekki þannig). Eignarréttur einstaklinga verður að vera friðhelgur og óumdeilanlegur annars fara öll þjóðfélög í upplausn. Það hafa fjölmörg dæmi sýnt. Og ég er bara algjörlega ósammála því að það eigi að setja í stjórnarskrá setinguna "Auðlindir eru sameign þjóðarinnar" ef menn vita ekki alveg hvaða það þýðir! Stjórnarskrá verður að vera skýr og auðskiljanleg.Annars geta stjórnvöld í skjóli þessa ákvæðis gengið fram með valdníðslu og yfirgangi og tekið núverandi eignarrétt af fólki. 
Stjórnarskráin er ekki til þess að tryggja rétt Ríkisins eða Þjóðarinnar.  Hún er til þess að tryggja réttindi og frelsi einstaklingana.
Og svo finnst mér bara sjálfsagt og eðlilegt að einstaklingar eigi flestar auðlindir en ekki þjóðin. T.d. heita hveri, malarnámur, laxveiðiár o.s.frv.
Mér sýnist að þessi krafa um að auðlindir séu þjóðareign komi fram eingöngu vegna þess ósættis sem hefur verið með kvótakerfið í sjávarútveginum, hvernig kvóta var úthlutað í upphafi og hvernig farið hefur verið með hann síðan.
Í mínum huga er óskynsamlegt að gera óljósar og margtúlkanlegar breytingar á stjórnarskrá út af þessu atriði.  Það er hægt að taka á því með lagasetningu ef menn vita á annað borð hvað þeir vilja